Det er godt å sitte
på gjerdet.
Heilt til du skal
hoppe ned og du
oppdagar at du
sit oppå ein av
staurane.
tofi – 2019
Category Archives: Lyrikk
Sitte-diktet
Sjukehus-strid på Helgeland
Maken
til ureint trav
har eg ikkje opplevd.
Ikkje sida gjeldkua heime sklei
i si eiga ruke
og vart sittande i eit kvepsebol,
ei kort stund.
Filed under Lyrikk
Utan tittel
Men da han kom tilbake
vaska og vaska
dei same dønningane
og langt der ute
var horisonten like bleik og utydeleg
~
Tekst: Torstein Finnbakk Foto: Eva C. Hildal
@tofi1952
@finnbakkskrivestue
Filed under Lyrikk
Universitas
Universitas
– E ha gådd på Skogmo Universitetet,
pleide han å seie,
humoristen og rørleggjaren Svein
frå Brønnøysund.
Han gjekk bort for nokre år sida.
Han var ein kar som visste mykje, ikkje minst om hurtigruta.
Dette var før nokon kom på
den narrestreken at kvar einaste læreanstalt
i kvar einaste snobbete norsk by
skulle smykke seg med å vere universitet.
Grunnutdanninga si fekk han Svein
i grendeskolen
på Skogmo
som og er borte.
Grendeskole
VEGG
Slipa
av vind
bleika av sol,
krøkt av tid,
men står,
tett lafta,
fersk i margen
.
.
Tekst: Torstein Finnbakk
@tofi1952 @finnbakkskrivestue
Foto: Eva C. Hildal
@evac.hildal
UTAN TITTEL
Som ein drope i vinden
Som eit lauvblad i skogen
Som ei fjær i lyngen
Som ein dag imot vest
Foto: Eva C. Hildal
@evac.hildal
Tekst: Torstein Finnbakk
@tofi1952 @finnbakkskrivestue
VÅR
«Hang down your head Tom Dooley…»
Ho la att augo og song,
mens ho slo på strengane
og samtidig kika ned i
Jørgen Ingmanns nybegynnarkurs.
«Hang down your head and cry…»
Ho tromma tankefullt
på Lucky Seven-gitaren
og tenkte seg langt,
langt forbi strekkmetalltrappa,
eit kast med hovudet,
fekk lokkane
vekk frå fjeset.
Eit nytt grep,
ho nynna lågare,
ifall dei sat og lya der inne.
Med eitt la ho gitaren ifrå seg,
kjeik vaktsamt over skuldra
før ho drog fram det kvite arket
ho hadde gøymd innpå barmen,
glatta det ut der i fanget,
las den jamne handskrifta
enno ein gong.
Det kom så langt bortanfrå,
hadde vore så lenge på reise,
brevet.
Foto: Eva C. Hildal
@evac.hildal
Tekst: Torstein Finnbakk Foto
@tofi1952 @finnbakkskrivestue
Bordet
På kjøkenbordet
var livsgrunnlaget.
Der vart grauten og flatbrødet sett fram,
og grovkaka og lefsa,
nyrørt rips og godt smør.
Til kvardags kasserollen
med uskrella, mjølne potetar.
Lettsalta torsk og flesk.
Ein sommars dag sprøsteikt auring
frå den grunne bekken.
Raud i kjøtet.
Kjøkenbordet
var midtpunktet
for ei handfull menneske
som benka seg rundt det
i ei tid gøymd bak bleike dagar.
Då han skulle ta dei første stega,
greip han
med dei små butte nevane sine
eit solid tak i bordkanten
for å heise seg opp.
For han var det
heilt utenkeleg
at det kunne velte.
Foto: Eva C. Hildal
@evac.hildal
Tekst: Torstein Finnbakk
@finnbakkskrivestue @tofi1952
Heim
I mange dagar
hadde vi gått.
Både hundane og vi
var svoltne
og slitne.
Så vi lægra oss der
ved stranda.
Det regna ikkje lenger.
Langt der borte
skein dei kvite fjella,
fjella våre.
.
.
.
Foto: Eva C. Hildal
@evac.hildal
Tekst: Torstein Finnbakk
@tofi1952
Skrifta
Andre gongen det flødde
gjekk eg dit ned,
og las den same skrifta.
Neste dag gjekk eg ikkje ut.
Etter kvart la isen seg
i flomålet.
Du kan ikkje gå
på den same stranda
to gongar.
.
.
Foto: Eva C. Hildal
@evac.hildal
Tekst: Torstein Finnbakk
@tofi1952
Det som var
Haken
heldt vindauget på gløtt
og slepte fri eimen
av steikt sild og
tynne rullings.
Kvitmålinga slepp taket
og rusten tving seg fram.
Enno held ho stand,
grønmålinga
ho kjøpte billig
på auksjon.
Foto:Eva C. Hildal
@evac.hildal
Tekst: Torstein Finnbakk
@tofi1952 @finnbakkskrivestue
At det hadde vore
At det hadde vore liv
At det kunne vere liv
At det var liv
Ein stad
Mellom skjøre flak
Og svart vatn
Såg vi
Då isen brast
Foto: Eva C. Hildal
Tekst: Torstein Finnbakk
Sakn
– Ke D går me deinn syke?
– Beire.
Mæn eg har frøktele ont når eg klip meg i nakken me beidde heinn.
Så D ha eg måttæ sluittæ me!
©tofi2019
Enno ein snev
Enno er ikkje verda og veret
gått heilt av hengsla
Enno ein gong fekk eg sjå
ein snev av midtvinters svartmildverskog
©tofi2019
Hurtigruta juni 2011
Eg er ingen sjøulk.
Ein gong var eg med og spydde ut ein motortorpedobåt
Og eg minnest med gru ein seilas over Lopphavet
med gammal-Erling Jarl,
då sjyen kom forsande innabords
og det sto ein fot vatn på lugargolva
Men eg kom heim til jul.
Laurdagskveiden i den veka NRK sette kjøl på Nattønsket, sto eg klar på Nærøysundbrua, då NordNorge kom sigande med TV-kamera som gallionsfigur
i baugen,
og bror min ringte og fortalde at han såg meg.
Eg fotograferte hurtigruta med mobilen,
og med kamera.
Framanifrå og attanifrå der oppefrå brua
Før eg heiv meg på sykkelen og trødde inn til Rørvik, akkurat då ho sette på sidepropellane
og seig inn til kai.
Der møtte eg ein kompis som hadde sykla eins ærend
frå Brønnøysund.
Han skulle vere med NordNorge, ilag med turistar og TV-kamera, heim same kvelden.
Det var storsjau på kaia.
Viknaværingane passa på å feire Hurtigrutas Dag der i Rørvik den dagen med ordføraren på alerten og hornmusikk på plass
Dei spela «Månemann»,
mens eg stod der og hang med sykkelen
med ein blå hjelm på skolten.
Eg måtte tråkle meg fram i trengselen bortover kaia,
Du kunne ikkje presse så mykje som tverrhanda mellom meg og medborgarane mine då.
Eg aksla meg framåt gammalhurtigruta, Nordstjernen,
sørgåande, som og va kommen inn til Rørvik.
Halvparten av Vikna sine 4000 innbyggarar var møtte opp der denne kvelden.
Halvparten. 2000 på kaia og i småbåtane.
Men så va det å hive seg på sykkelen igjen,
til hytta, kor eg hadde latt TV-en stå på.
Då var ho på veg nordover igjen,
gjennom det tronge sundet nord for Måneset.
Å så møtte ho Helgelandskysten
i den flottaste midtsommarnatta med rosa- oransje- og fiolettnyansane på fjell og sjø, og ho Kari Bremnes song – og det var lyst, og det er mykje mørkare no enn då,
For resten av signingsferda langs riksveg
nummer ein vart ei einaste midtsommarnattsdraum
med Helgelandskysten som suveren seierherre.
Eg satt og såg det på TV, då ho seig under
Brønnøysundbrua i stavstilla mens feststemte brønnøyværingar rølpa og skreik
«Velkåmmen tel Brønnøysschuinn» og vrengte av seg overskjorta og vifta med ho, mens dei brøla enno meir, for det var kyststevne der i byen – og øl å få.
Og dei heldt fikling med telefonane sine, alle ihop, mobiltelefon i eine handa og eitt skilt av bølgepapp i den andre handa, som dei vifta med for at ho Besta på Forvik, morsan og ho Prutt våres på Mindlandet skulle sjå dei på TV. Sjå meg – her er eg – på TV – og eg drit i hurtigruta – berre di ser meg heime. Meg. Meg.
Og Brønnøysund Musikkorps, sjølvaste BMK,
spela «Månemann».
Og sånn var dei – sånn var dei på kai etter kai, i Sandnessjøen var dei visst enno fullare,
for der var nattklubbane akkurat stengde då skipet NordNorge gjorde sin entre og natta var fylt med nostalgi, magi og selfiar.
Vi såg dei alle, der dei sto på berga frammed fjæræ og vifta med pledd og småungar.
Somme hadde spjåka seg ekstra mykje ut,
til og med inni Trollfjorden var det nokre jenter
så ha kledd seg ut tel – ja no kan du gjette…troll.
Og av å til måtte eg på arbeid, mens TV-en stod på.
I Skjervøy såg eg kor sannsynleg uoppdragne ungar dei hadde der,
som heldt på å trø ned heile landgangen.
Og eg fekk sjå Honningsvåg.
Og så – så kom Kjøllefjord, i storm og juni-sklett.
Der såg eg ein elev, ein eg hadde på barneskolen i 1973.
No stod han der og fraus stakkar i ein blå genser.
Og hornmusikk vart det. Og jentungane dansa. Og tok selfiar.
Men i Mehamn, der stod han Elvis Presley
me forsterkar i ei egnarbu med lokal båddygard.
Det var stort,
i tungsjøen langs månelandskapet bortover Aust-Finnmarka
med solgløtt over Vadsø.
Seiersgang gjorde ho – seierseilas før kysten, aksjonærane og Destination Helgeland.
Tenk at like til i Nepal sat dei og såg på dette,
og i Aserbajdsjan – derifrå fikk blandakoret i Honningsvåg
– eller kor det no var – innbyding til å komme og synge –
Og det var hurtigruta si skyld – og NRK2.
Oppe frå
Oppe frå bergknausen
kunne dei sjå fjorden
og kanskje
dei blå fjella bakom.
Dei kunne unne seg
ein rast.
Det var langt heim,
men dagen var ljos
og sola varma litt
framleis.
Tekst: Eva C. Hildal
Foto: Torstein Finnbakk
@eva.c.hildal
@tofi1952
Den nye
Den nye guten
heldt vi oss unna
Han gjekk underleg
og hadde frekner
Heller ikkje hadde han
fødselsdag om våren
ToFi 2018
Kvinne på Ipanema
35 grader
i formiddagsskuggen
Men ho gir blanke
Luftig kjole
Blårutete parasoll
Hastar bortover promenaden
Bryr seg ikkje
Ensar ikkje
turistar og tiggarar
halsande sveitte trimmarar
Varesyklar med isbitar
Ropande tøyseljarar
Hastar vidare
så fort sandalar og stokk maktar
Truleg skal ho heim
Ho er ei kvinne
På Ipanema
#riodejaneiro 2015
Kvild
På ein benk
i skuggane
under dei
grøne by-trea
finst ei svalare verd
for trøytte menn
og tørste hundar
…
#riodejaneiro 2015
Diktet om «Dorthea»
Ein slitar på kysten
Bygd på Vestlandet i 1898
I fjordfart, i kystfart
Med tømmer og plank
Bølgeblikk og forhudningspapp
Mjølkespann og smørbuttar
Taugkveiler og nøter
Høyballar og kornsekker
Komfyrar og sild og sirup
og tang, ikkje minst
Og ei geit som stod i band
frå Hortavær til Måneset
Rundt 80 år gamal vart ho
sett på land for siste gong
Beingrinda hennes
stikk enno opp av fjæra
Saman med restane
av ein seigliva
180 hk Caterpillar
#lauvøya 2018
Les også Frakteskuta «Dorthea»
Topptur
Vi sveitta oss til topps
Aslam tolk, Tarjei og Eg
Der møtte vi den heilage mannen
brunbarka, mager og vindskeiv
Han peika utover dei veldige skogane
og forklarte himmelretningane
Så sette han seg på huk
og kleip sund ein lime
og blanda med friskt vatn
og rikeleg med sukker
Lot oss få i glaset sitt
eit solid kjøkkenglas
som hadde eit svakt rosa skjær
etter alt som hadde vore i det
Grådige drakk vi oss utørste etter tur
Etterpå fortalte han om livet sitt
og om at han sleit
med tuberkulose
….
#kerala 1991
Vridd og varpa
Vridd og varpa
Djupe grå vindslepne furer
Jorda tar sitt tilbake
Tid etter tid
Til mold skal du bli
tekst: Torstein Finnbakk
foto: Eva C. Hildal
@evac.hildal
@finnbakkskrivestue
Ein lurvete roman
Ein lurvete roman
og den gamle trøya
pakka inn
i ei skitten matte
på ei rusten kjerre
Håpet
låg att
i minna
om ho som drog
Tekst: Torstein Finnbakk
Foto: Eva C. Hildal
#poesi @tofi1952
@Finnbakkskrivestue
#malaga #sorthvitt
Ønske mot haust
Å, den som kunne være den
som kjører følgebil gjennom tunnel.
Att og fram, att og fram.
Høre på radioens P4.
Småkaffe.
Att og fram, att og fram.
Matpakke.
Kaffe.
Att og fram, att og fram.
Høre på radioens P4.
Heim.
Middag.
Et herlig liv.
Filed under Lyrikk
Ho Maret Ellen Mårfjell fødd i dølgsmål
På blanke kvelden kom de fram tel Bratteng
Di va på veg med rein mot vinterland
Di fekk ein plass å kvil på eldhuslofte
Og det va blåe haust og kaldt og klårt
Ho Maret va på let som bleike snyen
Og ryggen vart så vrang me ve og verk
Ho svor på bo’n på Lund som i desember
Ha holdt ho hardt og tvenga ho me makt
Ho mintest kanskje redde mørke måna
Då ho ha surra seg me snor og band
Men rien reiv som okvass kniv i kjøtte
Ho va på have – svømt – gjekk under – sokk
Ho mintest redsla som ho ridd åleina
Ho mintest sommarn – slite -spya – alt
Ho såg seg sjøl – aleina mor i fjillan
Når nordaustkuling piska dyr og folk
Men på Lund der sto stabburan stinn
der sto sengern me dun og me fell
Ho tenkt seg sommarglea innme vatnan
Når sola laga song langs myr og skog
Når moltbærblomstern sto som brur i løngen
og ørret vaka vart langs kvitsteinstrand
Då svei det brått i lend lik blåe loga
Og angst og otta treiv om tanken tak
Di siste vean kom – ho Maret pressa
Me tørklesnepp i munn ho strøypt sett skrik
Han skreik vel nån sekund – så tystna gråten
Ho Maret kleip tel det vart blått og stilt
Nån veke ette fann di det i skjule
Og lensmann kom med høghuva og hest
På arbeishuse sleit ho bort sett beste
Di sa ho vart som sinnssjuk senda heim
Ho Maret Ellen Mårfjell fødd i dølgsmål
Men bo’n på Lund gjekk hedra i si grav
Før på Lund der sto stabburan stinn
der sto sengern me dun og me fell
Filed under Lyrikk
Sailtfjille
Dette diktet skreiv jeg i 1979, altså for om lag 35 år sia, under kampen for bevaring av Saltfjellet-Svartisen. Roar Nygård komponerte en nydelig melodi til diktet. Førstkommende søndag er det markering på fjellgarden Bredek, i anledning av at det er 25 år sia vedtaket om Saltfjellet-Svartisen nasjonalpark». Derfor publiserer jeg nå dette diktet, tross svakheter i form og innhold. Kampen om Saltfjellet-Svartisen var langvarig og seig. At det ble seier, er utelukkende aktivistenes fortjeneste, og ikke grønnstøvlingene i fjellrevenklær 🙂
Evig ligg fjille, D ståilte massive
Brean på tåppan gje vattn åt live
Blomster finn ly uinner bærge sin vegg
Reinrosæ, baillblom å lodnemyrklegg
Svartisen ligg lekså kronæ på tåppen
Der kjenn du gøven a isti mot kråppen
Ursny å skavlæ å tinnæ å stein
Såg du di slættn, så vart du ́kje klein
Angen a ohærjæ mark ska vi kjeinn
Fjillan ska stainn her å ælven ska reinn
Stormdaln, så brei å så fager og mækti
Ælvæ reinn sakte, me fesk e ho drækti
Berre ein del a deinn storslagne park
Titusen mål, bære anveinnbar mark
Vilt e her nok a å bær på kvær tuvæ
Før va her gardsbruk me røyk ifrå gruvæ
Slite åt di så bygd opp her va hardt,
mæn D vart avling, før jorlæ va svart.
Angen a ohærjæ mark ska vi kjeinn
Fjillan ska stainn her å ælven ska reinn
Riebbivaggie, di stian, deinn slættæ,
vatn å myre me ænner så lættæ
bønder frå Beiarn me komag på fot
Her brainn di tjæræ a føræ si rot
Reinskåkkæ går her, å D ska bli fleire
Beitn e sekker, du finn di ́ kje beire
Semlæ me kalvan ho trivest som vi,
saman dreiv her i ominnele tid
Angen a ohærjæ mark ska vi kjeinn
Fjillan ska stainn her å ælven ska reinn
Sjå, no ræk råvfolk mot fjille i stimæ,
no vell di strøyp D me kilowatt-timæ
Di vell at måiltmyrn ska bi tel bassæng,
di vell bygg lenje langs ælgtråkk å æng
Kåm, vi ska skrik imot di så vell ta D:
”Fjille e hælli, reis heim, vi ska ha D
Her ska vi fortsætt å beit, fesk å gang”
Kauk D ilag, så vi hør D gje klang!
Angen a ohærjæ mark ska vi kjeinn
Fjillan ska stainn her å ælven ska reinn
